Tüm pazaryerlerinizi tek bir panelden kolay ve güvenle yönetin. Trendyol, Hepsiburada, N11, Çiçeksepeti, Amazon, Pazarama, PTT AVM, GXLocal, Ozon ve E-Ticaret sitenizi entegre edebilirsiniz.
Daha fazla bilgi al
Kurumlarda, işletmelerde firmalarda kullanılan ve hizmet alanına göre çeşitli ve farklı malzemeler, cihazlar, masa, sandalye, teknik ürünler ve dahası kullanıma bağlı olarak ve ürünün teknik özelliğine göre zamanla yıpranacaktır. Her malzemenin bir kullanım ömrü bulunur ve kullanım ürünlerin kullanım ömürleri malzemenin, ürünün türüne göre farklılık arz eder.
Malzemelerin zamanla yıpranması, eskimesi, kullanılamaz hale gelmesi muhasebe alanında amortisman olarak adlandırılır. Yani kullanılan ürünlerden her birinin bir ekonomik kullanım ömrü vardır diğer ifadeyle faydalı ömrü bulunur. Buradaki faydalı ömür tabirinin anlamı ürünlerin performansları ile ilgili olup, belirlenen ekonomik ömrünü tamamladıktan sonra dahi kullanılmaya devam edilenleri bulunur. Ancak ekonomik açıdan zarar olarak görülmektedir. Bu bakımdan genel ölçüt, yani sınır değer malzemenin ideal fayda noktası esas alınarak yıllarca kullanılması amortisman olarak ifade edilmesidir.
Muhasebeciler, ekonomik ömrünü tamamlayan ürünlerin mali giderlerini mali dönemlere bölerek hesaba katarak, şirketin, firmanın ya da kurumun bütçe planlanmasında öngörülebilirliği sağlamaktır. Yıpranma paylarının belirlenmesi her ekonomik faaliyet yürüten için çok önemlidir. Çünkü işletmeler, gelecek ile ilgili planlama yaparken mutlak surette ekonomik varlıklarını dikkate almak durumundadırlar.
Bir malzemenin amortisman ayırma şartlarını belirleyen birden çok kıstas bulunur. Bu kıstaslar; ürünün işletmede ya da kurumda 1 yıldan fazla kullanılıyor olması, varlıkta meydana gelen eskime düzeyi, yıpranma oranı, maddi kıymetini kaybetmeye başlaması gibi etkenler göz önünde bulundurulur. Ayrıca deformasyonlar, halen taşınır kayıt sistemine yani envanterde yer alması, her yıl Maliye Bakanlığı tarafından amortisman alt sınır bedeli tutarındaki bir maddi varlık olması gibi ölçülere göre ayırma işlemleri yapılmaktadır.
Burada dikkat edilmesi gereken husus ise her bir varlığın kullanım ömrünün (faydalı ömrünün) farklı olmasıdır. Mevzuatta farklı genelgelerde çeşitli maddi varlıklara ait ekonomik ömürleri teker teker belirtilmiştir. Amortisman hesapları yapılırken mevzuatta yer alan faydalı ömürlere göre hesap yapılmak zorundadır.
Amortisman hesapları yapılırken birçok hesaplama yöntemi uygulanmaktadır. En çok kullanılan hesaplama yöntemlerinden birkaçı aşağıda verilmiştir. Vergi Usul Kanunu’nda amortisman ile ilgili düzenleme yapılan ve amortisman hesaplanırken kullanılacak yöntemler şunlardır:
Her bir hesaplama yönteminin kendine mahsus kuralları bulunmaktadır ve bu kurallara yasal olarak belirlenmiştir.
Amortisman yöntemlerinden olan bu yöntemin diğer ismi ise normal amortisman yöntemidir. Bu yöntemde hesaplama yapılırken kullanılan ürünün, malzemenin yani duran varlığın bedeline standart bir amortisman oranı uygulanarak hesaplama yapılır ya da ürün için belirlenen bedelin ekonomik ömrüne bölünmesi ile hesaplanır. Bu hesaplama yapılırken varlığın artık değeri, duran varlık için belirlenen bedelden düşürülerek elde edilen sonuç, hizmet süresine bölünmesi usulüyle hesaplanır. Örneğin maliyeti 2000 TL olan bir ürünün atık değeri 400 TL olsun ve bu ürünün faydalı ömrü ise 4 yıl olarak belirlenmiş olsun.
Bu hesaplama yöntemine azalan bakiyeler yöntemi de denilmekle beraber, bu hesaplama yöntemi sadece bilanço esas alınarak defter tutan mükellefler kullanmaktadır. Hesaplama yapılırken duran varlığın maddi bedelinin % 50’sini geçmemek koşuluyla eşit tutarlı amortisman oranının iki katına eşit olmak üzere oran belirlenir.
Duran varlık için her yıl belirlenen amortisman bedeli, o varlığın satın alma bedelinden düşürülerek ve ekonomik ömrü sonunda kalan tutar ise bir seferde sıfırlanır. Örneğin; kullanılan makinenin maddi değeri 6000 TL olsun ve bu makinenin ekonomik ömrü de 5 yıl olarak tespit edilmiş olsun. Amortisman oranı hesaplanırken kullanılacak formül ise;
Bu formülden hareketle;
1. yıl için makineden dolayı ayrılması gereken amortisman bedeli
2. yıl için makineden dolayı ayrılması gereken amortisman bedeli
3. yıl için makineden dolayı ayrılması gereken amortisman bedeli
4. yıl için makineden dolayı ayrılması gereken amortisman bedeli
5. yıl için makineden dolayı ayrılması gereken amortisman bedeli
Hesaplamada görüldüğü üzere 2400+1440+864+518,4+777,6=6000 TL amortisman (yıpranma) payı ayrılmalıdır.
Bu yöntem maliye bakanlığının iznine tabi olarak ve bazı özel durumlara mahsus olmak üzere kullanılan bir hesaplama yöntemidir. İsminden anlaşıldığı üzere olağanüstü hallerde yani doğal afetlerde (deprem, sel, yangın vb. ya da teknolojik gelişmelere bağlı olarak duran varlığın maddi değerini normalin çok üzerinde kaybetmesinden kaynaklı durumlarda uygulanan bir hesaplama yöntemidir.
Bu hesaplama yönteminin kullanılabilmesi için mükellefin kullandığı/kullandırdığı malzemelerin doğal afetler nedeniyle zarara uğradığını yetkili kurum aracılığıyla tespit ettirmesi şartıyla Maliye Bakanlığı’na başvuru yapması ve izin alması gereklidir.
Vergi Usul Kanunu’nun 316. maddesinde madenlerde amortisman ile ilgili düzenleme yer almıştır. Bu maddeye göre maden üzerine faaliyet yürüten işletmelerde, cevherin azalmasından kaynaklı değerini kaybetmiş madenlerin maliyet bedelleri, mükelleflerin müracaat etmeleri şartıyla işin özelliği ve büyüklüğüne göre kriterler göz önünde tutulur. Buna bağlı olarak her taş ocağı ya da maden ocağı için her biri kendi özelinde olmak üzere Sanayi ve Maliye Bakanlıklarınca belirlenecek oranlar üzerinden yok edileceği ifade edilmiştir.
Kurumlarda, şirketlerde, firmalarda kullanılan maddi varlıkların ekonomik ömürleri Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilerek ilan edilir. İlan edilen oranlar üzerinden hesaplama yapılarak amortisman bedelleri hesaplanır. Vergi Usul Kanunu’nun 315. maddesinde bu konuyla ilgili düzenleme yer almış olup; normal amortisman, azalan bakiyeler usulü amortisman hesaplamalarında dikkat edilecek usuller belirlenmiştir. Vergi Usul Kanunu’nun 317. maddesinde ise fevkalade amortisman yöntemi ile ilgili düzenleme yapılmıştır.
Hangi maddi varlıkların amortisman hesabına dâhil edileceği, Vergi Usul Kanunu’nun 313. maddesinde belirtilmiştir. Bu maddeye göre bir işletmede kullanılan maddi varlıkların 1 yıldan fazla kullanılıyor olması ve aşınma, eskime, yıpranma ya da maddi kıymetini kaybetmiş gayrimenkuller ile iktisadi kıymetler, mefruşat, sinema filmleri, demirbaş, edevat, alet gibi varlıklar amortismana tabidir.
2019 yılında amortisman alt sınırı 1200 TL olarak belirlenmişti. Vergi Usul Kanunu’na göre 2020 yılı için amortisman ayırma alt sınırı 1400 Türk lirası olarak belirlenmiştir. Bu belirlenen değer VUK’un 490 sıra numaralı genel tebliğinde yer almaktadır. Her yıl alt sınır Maliye Bakanlığınca yeniden belirlenmektedir.
Türkiye’de Maliye Bakanlığı’nın koymuş olduğu kurallar doğrultusunda işletmeler, verdikleri hizmet ya da sattıkları mal karşılığında müşterilerine borç tutarı kadar ticar...
_56538.png)
Bilindiği üzere internet dünyası sahtekarlık ve tehlike konularında pek çok örnekle dolu. Şirketler, güvenlik kurumları ve de devletler bu konu üzerinde önemli çalışmalar...
_93435.png)
2012 senesinin Haziran ayında Resmi Gazete’de yayımlanan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, işletmeler için İş Sağlığı ve Güvenliğine dair personel istihdamını z...